YAYBİR, ‘Kültür Sektörünü ‘Kurtaracak Kaynak Özel Kopyalama Harcında

Ekonomik dalgalanma ve dövize bağlı tarihinin en zor döneminden geçen yayıncılık sektörü 2022 yılının ocak ve şubat aylarında son 9 yılın en düşük kitap baskı sayılarını gördü.

Son 9 yılın en düşük kitap üretim dönemini yaşayan yayıncılık sektörü adına açıklama yapan YAYBİR fikri mülkiyete tabi eserlerin üretimine katkı sağlamak amacıyla toplanan 1,5 trilyon liralık Özel Kopyalama Harcı gelirlerinin, meslek birlikleri aracılığıyla hak sahiplerine dağıtılmasını talep etti.

ÖZEL KOPYALAMA HARCI’NDA 38 YILDA 1,5 TRİLYOR LİRA BİRİKTİ

Son 9 yılın en düşük kitap üretimini yaşayan yayıncılık sektörü adına açıklama yapan YAYBİR, Kültür Bakanlığı tarafından ilim edebiyat, müzik ve sinema gibi fikri mülkiyete tabi eserlerin üretimine katkı sağlamak amacıyla toplanan 1,5 trilyon liralık Özel Kopyalama Harcı gelirlerinin, meslek birlikleri aracılığıyla hak sahiplerine dağıtılmasını talep etti.

Ekonomik dalgalanmalar, dövizde yaşanan yükseliş, kağıt teminine ilişkin sorunlar, uygulanan enflasyonist politikalar ve kitap üretiminin yaklaşık yarısının gerçekleştirildiği eğitim kategorisinde Milli Eğitim Bakanlığı’nın bandrolsüz olarak ders ve yardımcı kaynak kitabı basarak, bedava dağıtmaya başlaması gibi nedenlerle tarihinin en zor döneminden geçen yayıncılık sektörü 2022 yılının ocak ve şubat aylarında son 9 yılın en düşük kitap baskı sayılarını gördü. Yılın ilk iki ayında bir önceki yıla göre kitap üretimi yaklaşık %15 oranında düşüş gösterdi.

Yayıncılar Meslek Birliği YAYBİR Başkanı Mustafa Aksoy, sektörün yaşadığı zorluğa dikkat çekerek, Özel Kopyalama Harcı’nda 1984 yılından bu yana 1.5 trilyon liraya yakın para toplandığını, yaşanılan krizin geri dönülmez noktaya ulaşmasını engellemek için, bu paranın ilim edebiyat, müzik ve sinema alanında faaliyet gösteren Meslek Birlikleri aracılığıyla hak sahiplerine dağıtılmasının aciliyet kazandığını söyledi.

TÜİK VERİLERİNE GÖRE 1.5 TRİLYON TOPLANDI

YAYBİR Başkanı Aksoy, TÜİK verilerinden yararlanarak gerçekleştirdikleri çalışmaya göre, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca ithal edilen ses, video, görüntü kaydeden cihazlarlamatbaa ve fotokopi makinesi gibi ürünlerden % 0,5 ile % 3 arasında değişen oranlarda kesilen Özel Kopyalama Harcı fonunda, 1984 yılından bu yana 1.5 trilyon liraya yakın para toplandığını belirtti.

Aksoy, 2022 yılının ilk iki ayına ait bandrol rakamlarının adeta alarm verdiğini ve acil önlemler alınması gerektiğini bildirerek, Kültür Bakanlığı’nda biriken özel kopyalaya harcının meslek birlikleri aracılığıyla fikir ve sanat eseri sahiplerine dağıtılmasını ve bunun sağlanması için 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri KanunuFSEK’de değişikliğe gidilmesini de talep etti.

Mustafa Aksoy, “FSEK’in 44. maddesi 2. ve 3. fıkraları uyarıncaboş video ve ses kaseti, bilgisayar disketi, CD, DVD gibi taşıyıcı materyaller ile fikir ve sanat eserlerinin çoğaltılmasına yarayan her türlü teknik cihazın imal veya ithalinden Kültür Bakanlığı %05 ile % 3 arasında değişen oranlarda Özel Kopyalama Harcı topluyor. Bu fonda ne kadar para toplandığı tam olarak bilinmemekle birlikte son 38 yıla ait TÜİK verilerinden yaptığımız çalışma sonucu sadece ithalattan elde edilen gelirin 1 trilyon 455 milyar 848 milyon 178 bin 338 TL olduğunu belirledik. Bu rakama imalattan elde edilen gelir dahil değil” dedi.

YASA TASLAĞI 2018 YILINDAN BU YANA RAFTA

Kültür Bakanlığı’nın meslek birliklerinin yeterli bulmamasına rağmen FSEK’de yapılacak değişiklikle, Özel Kopyalama Harcı’nda biriken paraların % 37,5’unu hak sahiplerine dağıtılmasına karar verdiğini hatırlatan Mustafa Aksoy, 2018 yılında Meclis gündemine gelmesi beklenen yasa taslağının o gün bugündür rafa kaldırıldığını belirtti.

Dünyada, CopyrigtLevi olarak tanımlanan Özel Kopyalama Harcı’nın, ilim edebiyat, müzik ve sinema alanında faaliyet gösteren Meslek Birlikleri aracılığıyla hak sahiplerine dağıtıldığını ve AB’ye uyum yasaları çerçevesinde de Türkiye’de de ilgili düzenlemenin yapılması gerektiğini belirten YAYBİR Başkanı Aksoy, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Tüm dünyada, Özel Kopyalama Harcı, ilim-edebiyat, müzik, sinema gibi fikri mülkiyete tabi olan eserlerin şahsi amaçlı kopyalamasını yapabilen tüm cihaz ve taşıyıcılardan alınıyor. Amacı da fikri mülkiyete tabi eserlerin üretimine katkı sağlayan hak sahiplerinin özel kopyalamadan kaynaklanan kayıplarını gidermek. Türkiye’de de Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, 2001 yılına kadar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından toplanan Özel Kopyalama Harcı gelirlerinin %75’ini meslek birlikleri aracılığıyla hak sahiplerine dağıtılmasını öngörmekteydi. O tarihe kadar, devletin bu alanda doğru düzgün vergi toplayamaması, kopyalama cihazlarının bu denli gelişkin ve yaygın olmaması, kimi meslek birliklerinin henüz kurulmamış olması, kurulanların da yeteri kadar güçlü olmaması nedeniyle çok küçük miktarlarda ödemeler yapıldı. 2001’de ise yasada yapılan değişiklikle meslek birliklerine dağıtım şartı ortadan kaldırıldı. Şahsi kopyalama istisnası yasamızda var ama onun ayrılmaz parçası olan harç hak sahiplerine dağıtılmıyor. Bu kabul edilemez.”

Gerek ilim edebiyat, gerek müzik, gerek sinema alanında üretim yapan hak sahiplerinin ve ilgili sektörlerin son derece zor günlerden geçtiğini söyleyen Aksoy, “Bizler hakkımız olanın iade edilmesini istiyoruz. Muhalefet partilerinin de destek verdiği Bakanlık tarafından hazırlanan FSEK’de değişiklik öngören taslağın yeniden gündeme getirilmesi ve kültür, sanat dünyamızın yaşadığı mağduriyetin giderilmesini talep ediyoruz.” dedi.

itvhaber

Paylaşın: