Bakanı Kurum, ‘Her Kente Özgü Kentsel Dönüşüm Anayasası’

‘Kentsel Dönüşümde Yeni Dönem Tanıtım Toplantısı’nda konuşan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, yeni bir vizyon ve hız kazandıracak ‘Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi’ni açıkladı.

Kentsel dönüşümün ülkenin terör kadar önemli bir konu olduğunu belirten Kurum, bu konuda bugüne kadar çok büyük projelerin hayata geçirildiğini ancak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile projelerin daha hızlı gerçekleştireceğini ifade etti.

2013 yılında çıkan yasa çerçevesinde sahada yaptıkları incelemelerde, gördükleri hataların bugün artık yapılmaması gerektiği düşüncesiyle yeni bir düzenlemeye gittiklerini anlatan Kurum, kentsel dönüşümde, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin ruhuna uygun, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı manifesto ve bakanlığın 2023 hedefleri çerçevesinde de artık kentsel dönüşüme yeni bir vizyon ve hız kazandırılması gerektiğini vurguladı. Kurum, buna ilişkin Bakanlık olarak yol haritası ve strateji belgesi hazırladıklarını da bildirdi.

Ülkedeki şehirleri çok daha düzenli, sağlıklı ve geleceğe emin adımlarla yürür hale getirmek zorunda olduklarına işaret eden Kurum, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla 2012’de tüm Türkiye’de kentsel dönüşüm seferberliğine ve o günden itibaren kentsel dönüşümde birçok projeye başladıklarını anlattı.

Kurum, kentsel dönüşümün sürdürülebilir, enerji verimliliği yüksek ve çevre duyarlı yerleşimler oluşturmaya yönelik de büyük bir hamle olduğunu gördüklerine değindi.

Sadece eski ve kaçak evlerin, afet riski taşıyan binaları yenilemenin değil, bunların yanında konfora ve sağlamlığa sahip yapıları üretmenin, şehirleri inşa etmenin önemine vurgu yapan Kurum, “Bu anlamda Türkiye’yi güvensiz ve kaçak yapılardan, afet riski taşıyan yapılardan kurtarmak ana hedefimizdir. Bu bakımdan kentsel dönüşüm kaçınılmazdır, uzun soluklu zor bir süreçtir.” diye konuştu.

Bakan Kurum, Antalya’da gerçekleştirilen “2023’e Doğru Türkiye’de Çevre ve Şehirciliğin Geleceği İstişare” toplantısında iki gün boyunca şehirlerin geleceğini masaya yatırdıklarını anımsattı.

“6,7 MİLYON KONUTU 20 YILDA DÖNÜŞTÜRMÜŞ OLACAĞIZ”

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın beyan ettiği AK Parti’nin seçim manifestonun 11 maddesinden 8’inin çevre ve şehirciliği ilgilendirdiğini hatırlatan Murat Kurum, maddeler içerisinde ülke için en önemlisi projenin kentsel dönüşüm olduğunu kaydetti. Kurum, kentsel dönüşüm çalışmalarını, tarihi kent merkezlerinin yenilenmesi ve deprem riski taşıyan alanlarının dönüştürülmesi olarak iki kısma ayırdıklarını anlattı.

Şu ana kadar 37 ilde 65 ziyarette bulundukları bilgisini veren Kurum, şöyle devam etti:

“Yıllık en az 300 bin konut dönüştürme hedefi koyduk, bunun 30 bin konutunu yani yaklaşık yüzde 10’unu Bakanlığımız eliyle yürüteceğiz. Sahadaki uygulamaları, vatandaşla olan görüşmeleri, vatandaşın rızası çerçevesinde projeleri hep birlikte yürüteceğiz.

Yaptığımız bu konutlar medeniyetimizin bize tarif ettiği, cami merkezli etrafında millet bahçesi olan sosyal donatıların olduğu ve bahçelerin, camilerin etrafında şehirleşmenin olduğu az katlı bizim kültürümüzü yansıtan projeler olacak. Yaptığımız işlerin arkasına geçip baktığımızda ‘artık bu oldu, iyi ki dönüştürdük diyeceğimiz’ işler olması bizim için çok önem arz ediyor. Yıllık 300 bin konut dönüştürme hedefinde, dönüştürülmesi gereken 6,7 milyon konutu da 20 yıl içerisinde dönüştürmüş olacağız.”

Kentsel dönüşümde yeni dönemi 7 temel hedef üzerine inşa ettiklerini aktaran Kurum, hedefleri şu şekilde sıraladı:

“Birincisi, afet risklerinin etkin bir şekilde bertaraf edilmesi, vatandaşların can ve mal güvenliğinin kesin olarak sağlanması. İkincisi, yapıları dönüştürmenin yanında çevresel, tarihi ve kültürel değerlerimizin korunması ve yaşatılması. Üçüncüsü, ülke çapında sürdürülebilir kentsel dönüşümün belirlenmesi. Dördüncüsü, yerinde dönüşümün, yatay mimarinin ve mahalle kültürünün esas alınması. Beşincisi, sosyal ve teknik altyapı yetersizliklerinin giderilmesi, altıncısı, engelli dostu şehirlerin hayata geçirilmesi, yedincisi, yapılaşma sonrası oluşacak değer artışının adil ve dengeli olarak paylaştırılmasıdır.

“HER KENTE ÖZGÜ, KENTSEL DÖNÜŞÜM ANAYASASI GELİYOR”

Bakan Kurum, her kente özgü, kentsel dönüşüm anayasasını getirdiklerine değinerek, “Bundan böyle her belediyemiz kendi ilçesine veya iline dair Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi hazırlayacak ve bakanlığımızın onayına sunacak. Bu sayede şehirlerimiz, ‘kentine özgü bir dönüşüm anayasasının sahibi olacak. Kentsel dönüşümü, hazırladıkları bu belgeye göre yapacaklar. Yani ilimize kentsel dönüşümle ilgili bir harita hazırlayacaklar, bu haritalar üst ölçekli planlara, mekansal stratejik plana uygun olacak.” ifadesini kullandı.

Kentsel dönüşüm strateji belgesine göre, dönüşüm alanlarının, kentin bir bölümünde değil bütününe yönelik yapılan analizler neticesinde belirleneceğini aktaran Kurum, dönüşüm alanlarının risk durumu, halkın beklentisi, finansal analizler, konut ve işyeri ihtiyacı ile çevresel etkiler göz önünde bulundurularak öncelik sırasına konulacağını söyledi.

“BUNDAN BÖYLE SADECE İHTİYAÇ KADAR KONUT ÜRETİLECEK”

Bundan önce gerçekleştirilen bina ve parsel bazlı uygulamaların yerini, teknik ve sosyal altyapı ihtiyacını gideren, okulları, ibadethaneleri, yeşil alanları, geniş yolları ile planlanmış, üst ölçekli plan kararları ile uyumlu alan bazlı dönüşüm olacağına işaret eden Kurum, şöyle devam etti:

“Yeni dönemde katılımcılık en önemli gündemimiz, sürece halkın tam katılımı sağlayacağız ve hak sahiplerinin ihtiyaçları doğrultusunda hareket edeceğiz. Bu sayede hem ekonomik hem de ihtiyaca dair arz talep dengesi sağlanacak. Bundan böyle sadece ihtiyaç kadar konut üretilecek. Kaynaklarımızın en verimli ve en etkin kullanımını sağlayacağız, israf ve kayıpları önleyeceğiz.

Yatay mimari, sosyal ve teknik altyapı ihtiyacı, engelsiz yaşam, çevresel değerlerin korunması, sürdürülebilirlik ile tarihi ve kültürel mirasın korunması hususları esas alınacak. Belirlenen tasarım ilkelerinin dışında hiçbir proje yapılmayacak ve bu doğrultuda eksiksiz olarak hayata geçirilmesi sağlanacak. Kentsel dönüşüm uygulama takvimi, yani başlangıç ve bitiş tarihleri belli olacak. Finansman yönetimi belirlenecek. ‘Kentsel dönüşüm ne zaman başlayacak, kentsel dönüşümü kim yapacak ve hangi tarihte neticelenecek’ soruları tarihe karışacak.”

“ÜLKEMİZDE ARTIK HİÇBİR İNŞAAT YARIM KALMAYACAK”

Sadece vatandaşlara dair değil, yatırımcılara ve belediyelere dair çok önemli değişikliklere ve yeni düzenlemelere gidildiğine dikkati çeken Kurum, şu değerlendirmede bulundu:

“Yatırımcılarımıza dair en temel hareket noktamız şudur; bundan böyle belli kriterleri sağlayan müteahhitler, kentsel dönüşüm uygulamaları yapabilecek. Ülkemizde artık hiçbir inşaat yarım kalmayacak, vatandaşlarımız en kısa sürede sıcak yuvalarına ve işyerlerine kavuşacak. Bu anlamda teminat sistemi devreye geçti.

Bakanlığın belirlediği şartlarda bundan sonraki kentsel dönüşüm uygulamalarında, teminat veya tamamlama sigortası yüklenicilerimiz yaptırmak zorundalar. Kentsel dönüşümde bu şartlara uyabilen firmalarımız bu dönüşümleri gerçekleştirecekler. En önemlisi de kentsel dönüşüm uygulamalarından dolayı hiçbir vatandaşımız mağdur olmayacak.”

Kurum, yaptıkları düzenlemeler çerçevesinde sadece teknik ve finansal yeterliliği sağlayan yatırımcıların kentsel dönüşüm uygulamalarında projeleri yürütebileceklerine işaret ederek, “Vatandaşlarımızın haklarını güvence altına almak için yatırımcılarımız yapım bedelinin yüzde 10’unu teminat veya tamamlama sigortası yapmak suretiyle Bakanlığımız projelerinde veya belediyelerde bu teminatı getirmek zorundalar. Olası süreç içerisindeki sıkıntılarda da bu teminatla gelir kaydedilecek ve vatandaşımızın mağduriyetinin engellenmesi suretiyle inşaatın tamamlanmasına destek sağlayacaklar.” diye konuştu.

İnşaatın ilerleme seviyesine göre Bakanlık tarafından satışlara izin verileceğinin altını çizen Murat Kurum, “Yani yatırımcı ne kadar inşaat yaptıysa, o kadar satış yapabilecek. Dolayısıyla ön satış yaparak hak etmediği bir parayı alamayacak. Eğer almak istiyorsa da tüm hak sahiplerinin muvafakatını almak zorunda. Temelden veya maketten satma, satın alma yöntemi bu sayede sona ermiş olacak. Tüm uygulama adımlarına ilişkin süreler, kesin bir şekilde belirlenecek ve vatandaşlarımızın dönüşüm süreciyle ilgili belirsizlikleri ortadan kalkacak.” ifadelerini kullandı.

“İNŞAAT FAALİYETLERİ VAAT EDİLDİĞİ TARİHTE BİTİRİLECEK”

Kurum, İLBANK’ın kentsel dönüşümde çok daha aktif hale geleceğini vurgulayarak, “Yerel yönetimlerimiz, İLBANK’tan kredibilitesi olduğuna dair onay belgesi getirmesi durumunda, kentsel dönüşüm uygulamaları için düşük faizli kredi kullanabilecekler. Bunlar için herhangi bir teminat göstermelerine gerek yok.” dedi.

Yaptıkları düzenlemede artık 25 bin nüfusun üstündeki yerlerde de yani tüm Türkiye’de kentsel dönüşüm uygulamalarına İLBANK Genel Müdürlüğünün kredi desteği vereceğini aktaran Kurum, şunları kaydetti:

“Bu sayede Bakanlık eliyle yapacağımız 30 bin konutun dışında, yapılması gereken 270 bin konuta da biz hem teknik hem finansal destek vermiş olacağız. Herhangi bir belediye, kat veya arsa karşılığı hasılat paylaşımı yöntemiyle yapması durumunda ise yatırımcıdan teminat veya tamamlama sigortası şartı arayacak.

Yapım sürecinde uygulamayı yürüten idare tarafından ilerleme raporları hazırlanacak ve belirli aralıklarla Bakanlığımıza gönderilecek. Belediyeler için de tüm uygulama adımlarına ilişkin süreler belirlenmiştir. Artık inşaat faaliyetleri vaat edildiği tarihte bitirilecek.”

Paylaşın: