logo

KENTSEL DÖNÜŞÜM GERÇEĞİ


Yaşar Geler
yasargeler@hotmail.com

Değerli okurlarım, ülkemiz deprem kuşağında bir deprem gerçekliği ülkesi. Özellikle 1999 depreminden sonra bu gerçeklik daha da belirginleşti. Hatta hızlı bir şekilde değişim ve dönüşüm ihtiyacı gerekli oldu. Evet, ama bu gereklilik ne kadar hızlı yol aldı, belli değil. Aslında neredeyse hiçbir metre yol aldık da diyemeyiz. Kamu dışında önemli bir hamle yapılmış değil. Üstüne de Tunceli depremi, Van depremi, İzmir depremi geldi. Yine canlar gitti, mallar gitti. Feryat, figan bir süre devam eder araya yıllar girer hepsini unuturuz ve yeni bir deprem gerçeğiyle karşılaşana kadar kimseden ses çıkmaz. Verilen vaadler orada kalır. Ta ki ikinci etkili bir olaya kadar.

     Aslında deprem yaşamımızın bir gerçeği. Depremler de diğer doğal felaketler gibi doğanın olmazsa olmaz etkinliklerinden birisidir. Deprem ya da başka bir felaket insanları öldürmez. Evleri yıkmaz. Ancak, bu dediğim doğru yapılanmalar ve doğru konumlanmalarda geçerli bir tez. Yapacağınız binaları doğru yere konumlandırdığınızda ya da doğru bir yere dayanıklı bir şekilde yaptığınızda isterse ne tür felaket olursa olsun, en az biçimde etkilenirsiniz. Hatta hiç etkilenmezsiniz.

     Ülkemizde bu türden felaketlerde etkilenilen yerleri ya da yapıları gördüğünüzde bu gerçekliğin açık olarak ortada durduğunu görürsünüz. Felaketlerde olumsuz etkilenmelerin nedenlerini biraz irdelediğimizde karşımıza şöyle bir liste çıkıyor:

  1. Dere yatağına yapılan yapılar.
  2. Kaygan zeminlere yapılan yapılar.
  3. Toprak kayması ve heyelan bölgelerine yapılan yapılar.
  4. Dolgu alanlarına yapılan yapılar.
  5. Tarım arazilerine yapılan yapılar.
  6. Deniz kumu vb türden kullanılan malzemelerle yapılan yapılar.
  7. Eski deprem yönetmeliğine göre yapılan yapılar.
  8. Demir kalitesi ve özelliği eksik olan yapılar.
  9. Beton kalitesi düşük olarak yapılan yapılar.
  10. Eksik malzeme ile üretilen yapılar.
  11. Üretimden sonra kesme, kırma vb dış müdahale ile değişikliğe uğrayan yapılar.
  12. İmar ve konut üretim koşullarına uygun olmadan yapılan yapılar.
  13. Olmaması gereken yükseklikte yapılan yapılar…

      Bu liste daha onlarca madde eklenerek uzar gider…

      Şimdi gelelim asıl işin özüne. Kentsel dönüşüm gerçekliğine. Kentsel Dönüşüm kavramı da özellikle 1999 İzmit depreminden sonra yaşamımıza giren bir kavram oldu. Kentsel Dönüşüm demek; Kentlerdeki   çürük ya da bozuk yapıların kentin düzenini bozmadan yeniden yapılandırılmasıdır, diyebiliriz. Burada var olan kullanılamayacak yapıları yıkıp yeniden inşa etmek gibi bir gerçeklik var karşımızda. Ancak, ne yazık ki günümüzde bu gerçeklik kentsel dönüşümden çok ranta dönük bir dönüşüm modeli şeklini almaya başlamıştır. Bu durumdan kurtulmak için özellikle kanun koyucular tarafından yeniden irdelenmeli ve gerçekten yerinde ve kentsel dönüşümün önü açılmalıdır. Bunun içinde Dinlenir dinlenmez bilemem ama naçizane önerilerim olacaktır:

  1. Kentsel dönüşüm bir sosyal ihtiyaç olarak görülmeli ve dengeler buna dikkat edilerek oluşturulmalıdır. Yani oluşturulan projeler kara dönük değil sosyal amaca dönük olarak planlanmalıdır.
  2. Kentsel dönüşüm işleri özellikle devlet eliyle yürütülmeli, ranta, ticarete dönük değil, sosyal yaşama hizmet eder olmalıdır.
  3. Sadece kentsel dönüşümde çift başlılık değil tek elden yürütülmelidir. Bu konuda yetkili ya belediyeler ya da ilgili bakanlık söz sahibi olmalıdır. Devlette tıkanmayı belediye ya da belediyede tıkanmayı devlet çözmemelidir. Açık ve net yasal mevzuatla direkt bir kurum ilişkilendirilmelidir.
  4. Kentsel dönüşüm işlerinde LÜX konut yerine DAYANIKLI-SAĞLAM konut üretimi tercih edilmelidir.
  5. Kentsel dönüşümü zorunlu olan yapılarda ya TOKİ ya da KİPTAŞ vb belediye konut şirketleri devreye girmelidir. Dönüşümler bu kurumlar tarafından en ucuza ve en dayanıklı şekilde üretilmeli olası bir deprem yıkımında sorumlu müteahhit aranmamalı direk kamu görevleri sorumlu olmalıdır. Aslında doğru olanı da belediyeler eliyle yürütülmesidir.
  6. Bu vesileyle konut ihtiyacı olan ailelere de yeşil alan öldürmeden, yeni konut arsaları oluşturmadan kentsel dönüşüm alanlarından yararlanarak hazır arsa üzerinde konut üretmiş olursunuz.
  7. Kentsel dönüşüm kararı alınmış zorunlu yapılarda özellikle yıkım, hafriyat ve kaldırma işlemleri gelir elde edebilmeleri de dikkate alınarak belediyeler aracılığıyla yapılmalıdır.
  8. Sadece kentsel dönüşüm projelerinde uygulanmak üzere kentsel dönüşüm işleri belediyelerin kontrolünde belediye iştirakleri ve belediye kontrollü özel şirketler tarafından yapılmalıdır.
  9. Kentsel dönüşümde bürokratik işlemler hızlandırılmalıdır. Süre kısıtlaması getirilmelidir.
  10. Mahkeme süreçleri insanları mağdur etmeyecek şekilde en asgari süreye indirilmelidir.
  11. Özellikle tevhid-birleştirme işlemlerinde yüzde yüzlük katılım oranı kaldırılmalıdır. Bu maddeyle proje yapımlarına engel olunmamalıdır.
  12. Zorunlu hale gelmiş, yıkım kararı alınmış binalarda kentsel dönüşüm için malikler arasında nisap-oranlama kısıtlaması kaldırılmalıdır.
  13. Bina oluşumlarında kentsel dönüşüm alanlarında mahalle, semt, ilçe ve iller arası koşulları aynı ise, imar farklılıkları da olmamalıdır. Bir mahallede yüzde bir iken bitişik bir mahallede yüzde iki ya da üç olmamalıdır.
  14. Kentsel dönüşüm projelerinde maliyetleri en aza indirebilmek için belediye imar müdürlükleri bünyesinde bölgesel tip projeler üretilerek destek sağlanmalıdır.

      İşte bu ve buna benzer kurallar uygulandığında ya da yasal düzenlemeler yapıldığında en kısa zamanda ikinci bir deprem gerçeğiyle karşılaşmadan hem mal hem de can güvenliğimizi sağlamış oluruz…

Hadi kolay gelsin!

Yarından tezi yok başlayalım çalışmaya!

Yaşar GELER

Paylaşın:
Etiketler: » » » » » »
Share
#

SENDE YORUM YAZ

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • Yüksek Seçim Kurulu Ataşehir’de Başkanlık İçin Yarışacak Adayları Açıkladı

    06 Mart 2024 Ataşehir, Ataşehir Belediyesi, Gündem, Köşe Yazıları, Manşet, Siyaset, Son Dakika, Üst Manşet

    Yüksek Seçim Kurulu (YSK) 31 Mart 2024 Pazar günü yapılacak olan Yerel Seçimlerde Ataşehir Belediye Başkan adaylığı başvurusu kabul edilen isimleri açıkladı. Recep Kenan / itvhaber.com 31 Mart 2024 Yerel Seçimlerinde Ataşehir Belediye Başkan adaylığı başvurusu yapanlardan Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından adaylığı kabul edilen isimleri açıkladı. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından yapılan açıklamada, 31 Mart yerel seçimleri Ataşehir Belediye Başkan adaylığı kesinleşen isimler ilan edildi. ATAŞEHİR’DE 1 BAĞIMSIZ 19 ADAY SANDIK Y...
  • ‘CHP İstanbul İlçe Başkan Adayları Netleşiyor’ mu?

    17 Aralık 2023 Köşe Yazıları

    Önceki gün toplanan CHP Parti Meclisi (PM) toplantısında belirlenen 4 Büyükşehir Başkan adayı ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı da açıklandı. Recep Kenan / itvhaber.com CHP Parti Sözcüsü Deniz Yücel tarafından CHP Parti Meclisi (PM) toplantısının ardından yapılan açıklamada, 4’ü Büyükşehir, 6 il ile birlikte 227 seçim bölgesinin belediye başkan adayının belirlendiği kaydedildi. CHP’nin 31 Mart 2024 yerel seçimleri belediye başkan adaylarının bir bölümünün ay sonuna kadar, kalan adaylıkların ise; anket, eğilim yoklaması ya ...
  • SEN ÖLMEDİN Kİ!

    09 Kasım 2023 Köşe Yazıları

    Yıl bin dokuz yüz otuz sekiz. Kasım’ın onu. Hatta saat dokuzu beş geçiyor. Dolmabahçe’deve ülkede matem havası. Bedenen bitmiş bir yaşam süreci ama fikren bitmemiş ve hiç tebitmeyecek bir zaman süreci. Çünkü, bir söylevinde şöyle diyordu Gazi Mustafa Kemal Atatürk;“Benim naçiz vücudum bir gün toprak olacaktır fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebetyaşayacaktır.” Başka bir söylevinde de “Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek demekdeğildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu yeterlidir.” İşte bu söylevlerine ...
  • YÜZÜNCÜ YILINDA CUMHURİYET

    28 Ekim 2023 Köşe Yazıları

    Yıl bin dokuz yüz yirmi üç hem de yirmi dokuz ekim. Hatta bir gün öncesi, yirmi sekiz ekimde. Gazi Mustafa Kemal devleti yönetecek kadrolarıyla meclis kürsüsünde “Efendiler, yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz.” Tüm meclis olağanüstü bir refleksle alkış tufanına boğulur. Neden mi? Tabi ki, yıllar süren esaret. Özgürlüğe susamışlık. Tek adamlık ve işgalden kurtulmak. Demokrasiye geçmek. Halkın egemenliği. Ve nihayet 29 Ekim’de Cumhuriyet ilan ediliyor.  Demokrasiye geçiliyor. Tek adamlıktan kurtulunuyor. Halkın iktidarı gerç...